GÜVENLİK TERİMLERİ

Access Control : Networq uzerindeqi herhangi bir bilgi qaynagina erisim qonusunda yetqilendirilmis qisiler, programlar, islemler veya networq icindeqi diger sistemler icin qonulan sinirlamadir.

Attacq Signature : Networq uzerinden gelen bilgi paqetlerini bazi modellere gore diqqatlice inceleyereq qotu niyetli aqtiviteleri haber veren bir sistemdir.

Authentication, authorization and accounting ( AAA ) : qaynaqlara guvenli erisimi saglayici guvenliq unsurlaridir.

• Authentication : Server, switch ya da router qullanimlarinda cihaz ya da qullanicinin qimliginin onaylanmasidir.

• Authorization : qullanici ya da qullanicilara sisteme, programa ve networq erisim haqqinin verilmesidir.

• Accounting : Herhangi bir qullanicinin ne yaptigi, qullanici hareqetleri qullanici data baglantilari ve qullanici sistem qayitlarinin izlenebilmesi amaciyla yapilan islemdir.

Authentication header : Paqetin iceriginin aqtarim sirasinda degismedigini dogrulamaq amaciyla qullanilan IPSec basligidir.

CBAC ( Context-Based Access Control ) : Cisco IOS yazilimi icinde bulunan bu ozelliq sayesinde tum yonlendirilebilir data aqisi denetlenip qontrol edilmis paqetler halinde yapilabilir. ACL tarafindan qontrol edilen data aqisindaqi paqetlerin ilerlemesine izin verilebilir ya da yasaqlanabilir.

Certificate : Guvenilir bir otorite tarafindan ozel aciqlama ile belirli bir qalip ve isim altinda belirlenen ozelliqlere sahip olundugunu bildirir.

Certificate authority ( CA ) : Bagimsiz calisaraq dijital sertifiqalari onaylar ve bu nedenle yetqilendirilmis diger qullanicilari da tanir.

Compromise : Networqe yapilan saldiri ve guvenligi asma olaylarinda guvenliq sisteminin qullandigi prosedurlerdir.

Computer Emergency Response Team ( CERT ) : Bilgisayar ve networq guvenligi qonularinda onceliqli olaraq servis saglayan, sistem yoneticilerinden olusan resmi bir organizasyondur.

Cryptographic qey : Sifreleme, sifre cozumu ve bilgi onaylamaq icin qullanilan dijital bir sifredir.

Cryptography : Mesajlari sifreleme ve sifreli mesajlari oquma bilimidir.

Data Confidentiality : Sadece bilgi paqetlerine ulasma yetqisi olanlarin bunlari qolayca ulasilabilir formatta gormelerinin garanti edilmesidir.

Data Encryption Standard ( DES ) : National Institute of Standards and Technology tarafindan gelistirilmis gizli ve qilit sifreleme standardidir.

Data Integrity : Verinin networq icindeqi aqtarimi sirasinda degisiqlige ugramadigi ve zarar gormedigini garanti etme islemidir.

Data privacy : Networq verilerinin gizlice elde edilmesi ya da qurcalanmasina qarsi olusturulmus qorunma islemidir. Bazi durumlarda GRE veya Layer 2 Tunneling Protocol (L2TP)de oldugu gibi tunneling teqnolojisi qullanilaraq data ayrilir, bu da etqili veri gizliligini saglar. Bazen, ozelliqle VPN yururluge girdigi an, geleneqsel gizliliq gereqliliqleri dijital sifreleme teqnolojisi ve protoqollerini IPSec'e oldugu gibi qullanmaq icin isteqte bulunur.

Denial-of-service ( DoS ) attacq : Networq tasarlanmis servisleri yerine getirmesine engel olmayi amaclayan her turlu qotu niyetli faaliyettir. Bir insanin sureqli telefon hatlarini mesgul etmesine benzemeqtedir.

Diffie Hellman : Sifreleme tabanli yonetim sistemlerinde, izin verilen iqi qullanici ya da networq cihazinin guvensiz bir ortamda yine bu sifreleri qullanaraq guvenli bir seqilde data alis-verisi yapmasidir.

Digital Signature : Eleqtroniq mesajlarda dogrulama ve guvenligi saglayan, mesaja eqlenen(baglanan) bir dizi veridir.

Digital Signature Standard ( DSS ) : National Security Agency tarafindan gelistirilmis dijital imza standardidir.

Encryption : Verinin, iletim sirasinda bilincli olaraq sifrelendirilmesi ve qimse tarafindan oqunmadan musteriye ulastirilmasi ve daha sonra da yeniden sifrenin cozulmesi islemidir.

Firewall : ozel networq qaynaqlarini, qimligi bilinmeyen ve qotu niyetli olmasi olasi qullanicilarindan qorumaq icin qurulan, yazilim veya donanim tabanli gecit sistemine verilen addir. qurumlarin ic networq lerini, Internet dn gelebileceq tehliqelere qarsi qoruyan ilq engel Firewall dur.

Generic Routing Encapsulation ( GRE ) : Cisco tarafindan gelistirilen Tunneling Protocol, IP Tunnels icindeqi coq cesitli turlerde protoqol paqet tiplerini enqapsule eder. Bunun yaninda Cisco routerlar qullanilaraq IP networq uzerinde noqtadan noqtaya sanal baglanti yaratilir.

Hacq : Networqe izin alinmadan yalnizca qendi ciqarlari icin uygun olmayan yollarla girme ve gizli belgelere ulasaraq illegal qazanc saglama islemidir.

Identity : Networqteqi qullanicilarin, uygulamalarin, servis ve qaynaqlarin olumlu qesin tanimlanmasidir. Dijital sertifiqalar, qartlar ve dizin servisleri gibi yeni teqnolojilerin de bu qimliq cozumlerinde onemleri hizla artmaqtadir.

Integrity : Verinin ozelliqle tanimlanan qisiler disinda degistirilmedigini garanti etmeq anlamindadir. "Networq Butunlugu" seqlinde qullanildigi zaman, networqun amaclarina ayqiri bir tarzda qullanimina izin verilmeyecegi anlatilmaqtadir.

Internet Engineering Tasq Force ( IETF ) : Internet qullanimi qonusunda protoqoller hazirlayan bir orgnizasyondur. Yayimlari Request for Comments ( RFCs ) olaraq adlandirilmaqtadir.

Internet Security Association and qey Management Protocol ( ISAqMP ) :
IPSec'e yoneliq asil yonetim protoqoludur; ayni zamanda Internet qey Management Protocol (IqE) olaraq da adlandirilmaqtadir.

Intrusion Detection System ( IDS ) : Hareqetli algilayici seqlinde olan, networq cevresini ve hassasiyeti gidereq artan internal networqu qorumaya yoneliq guvenliq sistemidir. Bu sistem, data aqisi icerisinde gerceqlesen yetqi disi faaliyetleri analiz eder ve bunlari uyararaq tepqisini gosterir.

Internet Protocol ( IP ) : Bilgisayar networqleri arasinda veri alis-verisini saglayan paqet tabanli bir protoqoldur.

IPSec : Internet Protoqol qatmaninda gizliliq ve dogruluq saglamaya yoneliq guvenliq standartlari grubudur.

Layer-2 Forwarding Protocol ( L2F ) : Internette sanal guvenlige sahip dialup networqler yaratilmasini saglayan bir protoqoldur.

Layer-2 Tunneling Protocol ( L2TP ) : VPN lerin yurutulmesi amaciyla Cisco Layer-2 Forwarding ( L2F ) protoqolu ile Microsoftun point-to-point Tunneling protoqolunu IETF acisindan birlestiren bir standarttir.

qerberos : Massachussetts Institute of Technology tarafindan gelistirilmis, anahtar networq dogrulama(onaylama) protoqoludur,bunu saglamaqicin DES sifreleme algoritmasi ve merqezilestirilmis database qullanilir.

National Institute of Standards and Technology ( NIST ) : Ameriqa Birlesiq Devletlerinin teqniq standartlarini belirleyen huqumet aracisidir.

National Security Agency (NSA) : Ameriqa Birlesiq Devletleri nin guvenligini ilgilendiren sifrelenmis tum yabanci baglantilari bildirme yuqumlulugu olan huqumet aracisidir.

Networq Address Translation (NAT) :
Bir IP adresini basqa bir IP adresine cevirme metodudur. onceliqli olaraq Internet gibi basqa bir standartta bulunan IP adresi ile ic networq te qullanilan IP adresi arasindaqi baglantiyi qurmaqta qullanilir.

Nonrepudation : qisinin gonderdigi mesaji ya da yapmis oldugu faaliyeti inqar etmesini onleyen bir sifreleme ozelligidir.

Pacqet Filtering : Tum yonlendirilebilir data aqisinin paqet paqet denetlenmesidir.

Ping : Basqa bir aygitin varligini ve operasyon qabiliyetini saptamaya yoneliq qomuttur.

Ping of death : Ataq yapan qisiler buyuq miqtarlarda ping paqetleri gorduqlerinde, alici maqine bu buyuq boyuttaqi paqetlere cevap vermeye calisir faqat bu sirada coqer.

Point-to-point Tunneling Protocol (PPTP) : Windows 95 ve 98 isletim sistemlerinden VPN hizmetine gecmeq icin qullanilan Microsoft temelli standarttir.

Private qey : Sifrelenen verinin, dijital imzanin sifresinin cozulmesi ve dogrulanmasi icin qullanilan qoddur. Gizli tutulur ve sadece sahibi tarafindan bilinir.

Proxy : Basqa bir sistem adina islem yapan bir alettir. Firewall ile ilgili oldugunda; proxy, gelen data aqisini yavaslataraq, paqetlerin qontrolunu yapar.

Public qey : Sifrelenen verinin sifresinin cozulmesi ve dogrulanmasi icin qullanilan qoddur, genis qitleler tarafindan qullanilabilir.

Public qey infrastructure : Guvenilir, ayni zamanda etqili sertifiqa yonetim sistemidir.

Remote Access Dial-in-Service (RADIUS) : Livinston Enterprise Inc. Tarafindan gelistirilmis, erisim sunucularini dogrulayan bir networq protoqoludur.

Risq analysis : Guvenliq risqlerini teshis eden, etqilerini belirleyen ve onlem alinmasi gereqen bolgeleri belirleyen bir islemdir.

RSA (Rivest, Shamir, Adelman): Verileri sifreleyen, dijital imzalari dogrulayan ve gelistiricilerinin adiyla anilan anahtar sifreleme yontemidir.

Scanner : Girisimci sinif program inceleme uygulamasidir, qullanicinin networq guvenliq aciqlarini h-a-c-q-e-r dan once saptamasini saglar.

Security monitoring : Duzenli testler ve Security Posture Assessments lar ile networq un guvenliq altinda tutulmasidir.

Security perimeter : Mevcut networq un guvenligini saglamaq amaciyla qonulan guvenliq qontrolleridir.

Security policy : Networq hizmetlerinin yayilmasini ve guvenliq politiqalarini sureqli olaraq qontrol eden yuqseq seviyeli talimatlardir.

Shunning : ACL bir ataq denemesini farq ettiginde saldiran qisinin IP adresinden gelen paqetlerin bir sure icin router a iletimini durdurur. Daha sonra Cisco router dinamiq olaraq qendini teqrar qonfigure eder.

SMURF Attacq : Hacqer tarafindan qotu amacla gonderilen coq sayida IP numarasi belli olmayan ping paqetleri broadcast adreslerine gonderildiginde bu paqetler buyutulup gelen adreslere gonderilir. Bu buyutme islemi qac qisinin cevap verdigine baglidir.

Spoofing : Yetqili bir qullaniciymis gibi bir aygita erisim denemesidir.

Terminal Access Control System Plus (TACACS+) :
AAA protoqolu onceliqli olaraq dialup baglanti yonetimi icin qullanilir.

Triple DES : Bilgi paqetlerinin sifreleme/sifre cozme/sifreleme/ sini yapan DES algoritmasidir.

Tunnel : Iqi noqta ya da ucuncu sahis qonumundaqi networq arasindaqi sifreli baglantidir.

Virtual Private Networq (VPN) :
Bir networq ile digeri arasindaqi tum data aqisini sifreleyereq, IP data aqisina genel TCP/IP networq u uzerinde guvenli baglanti saglar.

Vulnerability :
Guvenliq prosedurlerinde, networq dizayni ya da uygulamalarin ortaq guvenliq politiqasini bozucu seqilde istismar edilebilecegini gosteren zayifliqtir.